چرا باید از شیوه روایت یک محسن عزیز دفاع کرد?
تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۳۸۹۹۰
انتشار «یک محسن عزیز»، زندگی‌نامه شهید وزوایی، با استقبال خوب مخاطبان همراه شده است. این اثر هرچند در قالب زندگی‌نامه نوشته شده، اما تفاوت‌های اساسی با دیگر آثار مشابه خود دارد. ۱۹ آذر ۱۳۹۸ - ۱۰:۰۴ فرهنگی ادبیات و نشر نظرات - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، زندگینامه‌نگاری ژانر نگارشی دیرپا در تاریخ بشر نیست؛ بلکه از ژانرهای تازه میدان یافته در تاریخ‌نگاری قلمداد می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
کتاب «یک محسن عزیز» از جمله کتاب‌های زندگینامهنویسی است که درباره زندگی‌نامه شهید وزوایی نگاشته شده و سعی کرده است با تکیه بر تحقیقات جدید نگاهی متفاوت به زندگی این شهید سرافراز داشته باشد. در این کتاب سعی شده وقایعی همچون تسخیر لانه جاسوسی(سفارت آمریکا) و حضور شهید محسن وزوایی در جبهه مورد بررسی قرار گیرد و برای این کار همانگونه که خود مؤلف در مقدمه اثر اشاره کرده، با اشخاص فراوانی مصاحبه شده که نوع اطلاعات جدیدی را در اختیار نویسنده قرار داده است.
آنچه که در اینجا اهمیت دارد، شیوه نگارش و سبک جدیدی است که نویسنده کتاب یعنی خانم فائضه غفارحدادی در پیش گرفته است که با شیوه نگارش نویسندگان پیشین در این حوزه تفاوت‌های فاحشی دارد. در واقع خانم غفارحدادی با انتخاب این سبک نوشتن، برای خود و مخاطب پنجره جدیدی باز کرده که می‌تواند برای بسیاری از نویسندگان دیگر نیز الگو قرار گیرد.
به چند مؤلفه این کتاب می‌توان اشاره کرد که تفاوت این کار را با کارهای دیگر آشکار می‌کند:
استفاده از ابزار ادبی برای نوشتن: آنچه که مشخص است بسیاری از زندگی‌نامه شهیدان و دیگر بزرگان برای رعایت بنیه پژوهشی و سندی اثر، سبکی خشک و بی‌روح انتخاب کرده‌اند که نه تنها مخاطب را سر ذوق نمی‌آورد، بلکه بسیاری از حقایق زندگی آنها را نیز بیان نمی‌کند؛ چرا که بسیاری از مسائل مربوط به زندگی انسان‌ها به خصوص شهیدان شکلی پنهانی و درونی دارد که تنها با استفاده از زبان رمز، استعاره و مجاز قابل بیان است. در واقع متن کتاب «یک محسن عزیز» نمونه قابل توجهی از سبکی است که در آن خیال به کمک نویسنده و مخاطب آمده است تا این خلاءها را پر کند. این امر به هیچ عنوان به سندیت اثر لطمه‌ای وارد نمی‌کند؛ چرا که شاکله کلی زندگی شهید محسن وزوایی با تحقیق و پرس‌وجو شکل گرفته و تنها در مواردی که نیاز به تخیل بوده نویسنده از آن استفاده کرده تا رموز پنهان در این زندگی را تشریح کند. اگر گفتمانی به این موضوع نگاه کنیم می‌بینیم پر کردن این خلاءها به وسیله تخیل و ابزار ادبی نه تنها از چارچوب زندگی شهید خارج نشده بلکه ابعاد پنهان این زندگی را آشکار کرده که تنها با تکیه بر اسناد خشک و بی‌روح نمی‌توان آن را آشکار کرد و مخاطب را ترغیب به خواندن اثر کرد.
باورپذیر کردن قهرمان: قهرمان اگر حماسه نداشته باشد، هیچ‌وقت به عنوان یک قهرمان قلمداد نمی‌شود. ما همه می‌دانیم محسن وزوایی در کنار دیگر شهدای جنگ تحمیلی یک قهرمان بود و نسل امروز حق دارد درباره این قهرمان بداند و آن را باور کند. اما مشکل اینجاست که اگر قهرمان در گیر و دار یک کار پژوهشی خشک و بی‌روح بیفتد، حتی اگر هم متن صادقانه باشد، به طور قطع برای مخاطب به خصوص نسل امروز متنی خسته‌کننده است که باعث می‌شود مخاطب نتواند و یا نخواهد مطالعه متن را ادامه دهد؛ این در حالی است که کتاب «یک محسن عزیز» بدون اینکه حماسی‌سازی پوچ و تهی داشته باشد، روایت حماسی و به نسبت دقیق از زندگی شهید وزوایی ارائه کند که مخاطب نه تنها با خواندن این اثر خسته نشود؛ بلکه به طور کامل متن را باور کند.
الگوسازی برای مخاطب: نسل کتابخوان امروز ما به شدت به دنبال الگوبرداری برای پیشبرد زندگی خود است. به طور قطع این الگوها را دیگر نمی‌توان در زندگینامه‌های صرفاً پژوهشی و سندی برای مخاطب نسل امروز یافت. نسل امروز به شیوه نگارش و نگاه جدید نیاز دارد تا بتواند با این اشخاص جهت الگوسازی ارتباط برقرار کند و آنها را اسوه زندگی خود بداند.
روایت متفاوت: کتاب «یک محسن عزیز» اولین کتاب و روایت از زندگی شخصی محسن وزوایی نیست و شاید هم آخرین نباشد، اما زمانی که چند روایت از یک شخصیت گفته می‌شود نمی‌توان توقع داشت که همه این روایت‌ها شبیه هم باشد و تفاوتی با هم نداشته باشد، اگر تفاوتی در این روایت‌ها وجود دارد تفاوت در نگاه است نه تحقیق چرا که مورخ می‌تواند به سهم خود با داده‌های تاریخی برخوردی متفاوت داشته باشد. به نظر می‌رسد تفاوت روایت کتاب «یک محسن عزیز» با متون پیش از خود نه تحریف واقعیت بلکه حتی نگاهی متفاوت به آن متون است که در یک نگاه ارزشی و کاملا انسانی روایت شده و کاملاً در خط ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس قرار دارد.
ماجرای پیشنهاد وزارت نفت به شهید وزوایی/ «یک محسن عزیز»؛ نماینده‌ای از انسان انقلاب اسلامینمایی نزدیک از 13 آبان 58/ تسخیر لانه جاسوسی به روایت «یک محسن عزیز»بنابراین ما باید از این اثر به عنوان یک اثر فاخر دفاع کنیم و تا حد امکان در راستای ترویج صحیح آن گام برداریم.
انتهای پیام/
R1013197/P/S4,35/CT4 واژه های کاربردی مرتبط سوره مهر ادبیات دفاع مقدسمنبع: تسنیم
کلیدواژه: سوره مهر ادبیات دفاع مقدس سوره مهر ادبیات دفاع مقدس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۳۸۹۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«روایت اول» از ردیف یک موسیقی‌دان مهم منتشر شد/خواندن یک قصه جالب
محمدباقر زینالی پژوهشگر، مدرس، آهنگساز و نوازنده موسیقی ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ضمن تشریح تازه ترین فعالیت های موسیقایی خود از انتشار تازه ترین اثر پژوهشی‌اش خبر داد و گفت: به تازگی اثر پژوهشی را با عنوان «روایت اول» از ردیف‌نوشته موسیقی معروفی براساس نگارش لطف الله مفخم برای ویولن را بازگردانی و تصحیح کرده ام که به نظرم یکی از آثار پژوهشی است که می تواند در حوزه های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
وی در توضیحات تکمیلی پروژه خود بیان کرد: «ردیف» یکی از مهم ترین منابع موسیقی سنتی ایران است که آموزش و اجرای آن از دوره ناصری به تدریج همه گیر شد و یادگیری آن جزو جدایی ناپذیر یادگیری موسیقی سنتی در سال های اخیر شده است. در این مسیر معتبرترین این ردیف ها، ۲ ردیف «میرزا عبدالله» و «آقاحسینقلی» است که هر ۲ ردیفِ سازی محسوب می‌شوند که یکی برای سه تار و دیگری برای تار تدوین شده بود. هرچند نسخه ای که از ردیف «میرزاعبدالله» در حال تدریس است با تار و توسط نورعلی برومند روایت شده است. البته که هر دوی این استادان شاگردان زیادی داشتند که دانسته های خود را به آنها آموزش می دادند تا مطالب منتقل شده و موسیقی حفظ شود. یکی از این شاگردان با استعداد، درویش خان بود که بعد از اتمام دوره شاگردی ردیف، خلاقیت های زیادی نیز در موسیقی ایجاد کرد که از آن جمله می توان به ردیفی برای تدریس با تار اشاره کرد که وی با تنظیمی متفاوت آن را به شاگردان خود تدریس می کرد. از شاگردان معروف درویش خان هم می توان به مرتضی نی داوود و موسی معروفی اشاره کرد که این ردیف را درس گرفته و تدریس می‌کرده اند.
این پژوهشگر گفت: موسی معروفی علاوه بر تدریس، اقدام به نوشتن یادگرفته های خود به صورت نت کرد. جالب اینکه در آن زمان که معروفیِ جوان شروع به نوشتن این ردیف کرد، کمتر کسی در ایران به نت نویسی آشنا بود پس کاری که موسی معروفی انجام داده، در آن دوره پروژه ای بسیار خاص و مهم به نظر می آمد. در گذر زمان این نوشته، در سال ۱۳۱۸ به دست لطف الله مفخم پایان می‌رسد و این هنرمند به سبب شاگردی که نزد ابوالحسن صبا کرده بود این نت ها را به کوک های مرسوم در ویولن منتقل کردتا شاید مورد استفاده نوازندگان ویولن و حتی در تدوین ردیف ویولن صبا قرار بگیرد. ولی این اتفاق نمی‌افتد و نوشته های مفخم تا سال ۱۳۵۶ بدون استفاده می‌ماند. در این سال دست نوشته ها بدون تصحیح توسط فرهنگستان هنر چاپ می شود و در بحبوبه پیروزی انقلاب اسلامی آنچنان که باید دیده نمی شود.
زینالی توضیح داد: سال ۱۳۸۲ به صورت اتفاقی نسخه ای از این کتاب را در کهنه کتاب فروشی‌ای دیدم و آن را خریدم تا شاید استفاده ای از آن داشته باشم. البته تا سال ها فکر می کردم این کتاب همان ردیفی است که به نام ردیف موسی خان معروف است. بعدها متوجه اشتباه خود شدم و در محتوای کتاب کنجکاو شدم. از سال ۱۳۹۳ شروع به کار کردن روی این کتاب کردم و نت ها را برای سهولت اجرا به کوک های مرسوم در ردیف های تار منتقل کردم. بعدها این نوشته ها را تایپ کردم و به فکر چاپ آنها افتادم. سال ها دنبال ناشر معتبر برای چاپ درخور آن بودم. متاسفانه ناشران مختلفی که به آنها مراجعه می کردم همکاری برای چاپ نداشتند و از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ این داستان وقفه ای طولانی برای چاپ کتاب ایجاد کرد. حتی در خلال این پیگیری ها متوجه شدم یک هنرمند و مدرس شناخته شده حوزه موسیقی مانع چاپ این مجموعه توسط چند ناشر شده است. چون این کتاب را با کتاب ردیف موسی معروفی در تضاد می دیده و صراحتا به من گفت که این کتاب ردیف موسی خان را تضعیف خواهد کرد. چون کارشناسی کتاب توسط آن ناشران به این هنرمند موثر موکول شده بود که این جواب منفی مانع از چاپ کتاب در آن سال ها شد. البته در نهایت، کتاب «روایت اول» به صورت ناشر مولف چاپ شده است.
این نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: اشتباهی که در این مدت در برخورد دوستان با این کتاب متوجه شدم این بود که همه فکر می‌کنند این کتاب همان ردیف معروفی است اما این اشتباه به جهت نام موسی معروفی است که روی جلد آمده و پیشینه این ردیف را نمی‌شناسند. به نوعی می شود اذعان کرد که این ردیف را می توان ردیف «درویش خان» نامید. ضمن اینکه این کتاب برای کسانی که علاقه‌مند به پژوهش درباره ردیف و روند شکل‌گیری و رشد آن هستند، می‌تواند سودمند باشد و کاری که من انجام دادم پژوهشی روی زندگی موسی معروفی و لطف الله مفخم پایان، تصحیح اشتباهات موجود در نسخه اصلی کتاب، انتقال به کوک‌های جدید و مضراب‌گذاری نت ها برای ساز تار بوده است.
وی در پایان تصریح کرد: این ردیف به تنهایی هنوز قابلیت آن را ندارد که به صورت مستقل به عنوان ردیف استفاده شود. باید پژوهش بیشتری درباره جمله بندی‌ها و رفع اشکالات آن انجام شود تا ابهامات کامل رفع شود. همین طور، در تلاشم که نسخه ای صوتی از آن تهیه کنم تا نتها مفهوم صوتی پیدا کنند و نغمات و ملودی‌های جدید به گوش ردیف دوستان و علاقه‌مندان موسیقی ایرانی برسد.
کد خبر 6096823
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟